1η παρατήρηση: Αν προσπαθήσουμε να μιλήσουμε για την Ενεργειακή Διπλωματία της Μεταπολίτευσης, μοιραία την τελευταία δεκαετία θα επικεντρωθούμε σε αυτά που έγιναν πρόσφατα και στο τι μπορεί να γίνει από δω και πέρα. 

Ας ξεκινήσω με το 1974. Η δεκαετία του ‘70 ήταν η εποχή του πετρελαίου. Στη συνέχεια περάσαμε στην εποχή του αερίου και τα τελευταία 10-15 χρόνια είμαστε στην εποχή της Πράσινης Μετάβασης, της Κλιματικής κρίσης, των Φωτοβολταϊκών, των Αιολικών. Αυτή είναι μια πολύ γρήγορη ενεργειακή επισκόπηση των τελευταίων 50 ετών. 

2η παρατήρηση: Η Ενεργειακή Διπλωματία τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν τριτεύον θέμα, υπαγόμενο γενικά στο εκάστοτε Υπουργείο Ανάπτυξης. Έγινε πρωτεύον θέμα το 2009, επειδή είχε αρχίσει να φαίνεται ότι είναι σκληρός πυρήνας εξωτερικής πολιτικής. Σήμερα λοιπόν, η Ενεργειακή Διπλωματία είναι συστατικό στοιχείο εξωτερικής πολιτικής. 

3η παρατήρηση: Πρέπει κανείς να αξιοποιεί την προίκα που του δίνει η γεωγραφία και η φύση, ειδικά στα ενεργειακά. Η πορεία της Ελλάδας τις τελευταίες δεκαετίες στα ενεργειακά είναι ένα θέμα το οποίο έχει το ανάλογό του στα εθνικά ζητήματα, όπου όταν αλλάζει η κυβέρνηση, όταν αλλάζει ο Υπουργός γενικά, όπως συμβαίνει στα εθνικά, έτσι και ο επόμενος, δεν γκρεμίζει αυτό που έχει χτίσει ο προηγούμενος. Το θεωρώ μια πολύ σημαντική επιτυχία, είναι ένα success story, έτσι όπως μπόρεσα να παρακολουθήσω τα τελευταία 20-30 χρόνια τα ενεργειακά, ο ένας Υπουργός με μικροδιαφορές, ή και μεγαλύτερες διαφορές,  έχτιζε πάνω στο προηγούμενο έργο και αυτό θέλω να το σημειώσουμε. 

Και τώρα οφείλω να κάνω μια αναφορά σε έναν άνθρωπο που δεν είναι μαζί μας σήμερα, ο οποίος το 1987 έβλεπε 30 χρόνια μπροστά. Με Πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο Υπουργός Ανάπτυξης Σάκης Πεπονής, είδε τι πρόκειται να συμβεί τα επόμενα 30-40 χρόνια. 

Η Ελλάδα το 1987 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφάσισε να δημιουργήσει τη Ρεβυθούσα, δηλαδή να φέρει η Ελλάδα το άγνωστο τότε καύσιμο που ήταν το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Σημειώνω ότι η Γερμανία «ανακάλυψε» και εγκατέστησε αυτές τις Μονάδες Υγροποιημένου φυσικού αερίου, το 2023. 

Η Ελλάδα, ο Σάκης Πεπονής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, το είδαν το 1987 και αυτό ας το κρατήσουμε, γιατί στα ενεργειακά πρέπει να βλέπεις τι θα γίνει τα επόμενα 10-20 χρόνια και όχι μόνο το τι συμβαίνει σήμερα. 

4η παρατήρηση: Ας έρθουμε στις τελευταίες δεκαετίες, 2000-2010 και 2010-2020. Η Ελλάδα, θα σας φανεί περίεργο, αλλά την εποχή των μνημονίων και της απίστευτης κρίσης είχε αρκετές εθνικές επιτυχίες στα ενεργειακά. Οι επιτυχίες αυτές συνοψίζονται στα 12 μεγάλα διευρωπαϊκά κι εθνικά έργα προτεραιότητας που οραματιστήκαμε, σχεδιάσαμε, μελετήσαμε και τελικά εντάξαμε για χρηματοδότηση στα Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Ταμεία.

Έτσι, ενδεικτικά σημειώνω ότι κερδίσαμε τον αγώνα για τον περίφημο Αγωγό TAP (Trans Adriatic Pipeline), τον Νότιο Διάδρομο, που γινόταν απίστευτη τότε μάχη ανάμεσα στο να περάσει από Ελλάδα ή με τον περίφημο αγωγό Ναμπούκο, που υποστήριζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Μπαρόζο ως Κομισιόν, που επρόκειτο να περάσει απευθείας από Βουλγαρία, Ρουμανία, παρακάμπτοντας δηλαδή την Ελλάδα. Πετύχαμε μια σημαντική εθνική νίκη. Ήταν το 2013-14 όταν έγινε αυτό.

Επιπλέον, το 2011 αρχίσαμε να σχεδιάζουμε τα μεγάλα έργα που σήμερα γίνονται πραγματικότητα. Το 2011 τα σχεδιάσαμε και το 2013 τα εντάξαμε για χρηματοδότηση στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Προτεραιότητας (PCIs). Άρα, όχι μόνο εξασφάλισαν χρηματοδότηση, αλλά έγιναν και έργα συνιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποια είναι αυτά; 

1. Το περίφημο FSRU της Αλεξανδρούπολης που είναι ήδη σε δοκιμαστική λειτουργία, αποτελεί νέα πηγή τροφοδοσίας όλων των Ανατολικών Βαλκανίων και εκείθεν έως και Μολδαβία και Ουκρανία με υγροποιημένο φυσικό αέριο, ως εναλλακτική πηγή σε σχέση με το ρωσικό φυσικό αέριο. 

2. Ο Ελληνοβουλγαρικός Αγωγός IGB. Ήδη, λειτουργεί εδώ και ένα χρόνο. Είναι υλοποιημένος. Επαναλαμβάνω ότι αναφέρομαι σε έργα σχεδιασμένα το 2011 κι ενταγμένα για χρηματοδότηση το 2013. 

3. Το Μαρίτσα- Νέα Σάντα. Το νέο καλώδιο Ελλάδα-Βουλγαρία, η δεύτερη και μοναδική διασυνοριακή ηλεκτρική σύνδεση που κατάφερε να φτιάξει η Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια, ολοκληρώθηκε πέρυσι και λειτουργεί. 

4. Η αντλησιοταμίευση της Αμφιλοχίας. Η μεγαλύτερη ίσως καινούρια μπαταρία της Ευρώπης. Να το πω με απλά λόγια, έχουμε από κάτω μια δεξαμενή νερού, μια λίμνη και όταν μας περισσεύει αιολική ή φωτοβολταϊκή  ενέργεια, την χρησιμοποιούμε για να σηκώσουμε το νερό στην από πάνω δεξαμενή και όταν το βράδυ συνήθως δεν έχουμε αρκετή ενέργεια στο σύστημα, το ρίχνουμε κάτω στις τουρμπίνες και παράγουμε πράσινο ηλεκτρισμό. 

Το έργο της αντλησοταμίευσης Αμφιλοχίας, μετά από 10 χρόνια, έχει αρχίσει επίσης να υλοποιείται. 

5. Ο Euroasia Interconnector. Το περίφημο καλώδιο Ισραήλ – Κύπρος -  Ελλάδα. Στο σημείο αυτό θα κάνω μόνο ένα σχόλιο: Παρακαλώ τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου να μην βγάζουν στη δημοσιότητα τις διαφωνίες τους. Ας τα λύσουν μεταξύ τους. Όλοι όσοι έχουμε παλέψει για αυτό το έργο δεν μιλάμε δημόσια. Έχουμε πάνω από 650 εκατομμύρια ευρώ, εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την ΕΕ, καθώς το έργο το εντάξαμε στα PCIs ήδη από το 2013. Να κάνουν οι κυβερνήσεις τη δουλειά τους και αυτό το σπουδαίο γεωπολιτικό έργο που αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και συνδέει για πρώτη φορά Ασία με Ευρώπη- Ισραήλ-Κύπρο- Κρήτη-Αττική, να γίνει επιτέλους πραγματικότητα και ως έργο ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. 

6. Ο αγωγός Eastmed.  Γνωρίζετε πολύ καλά ότι ο αγωγός Eastmed έχει ταλαιπωρηθεί κι ελπίζω να γίνει πραγματικότητα. Η μοναδική περίπτωση αγωγού που μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα πλουσιότατα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης. 

Μιλώ τώρα και ως Eυρωβουλευτής, αρμόδιος Αντιπρόεδρος και για τα θέματα της διεθνούς ενεργειακής συνεργασίας των 136 βουλευτών των Ευρωσοσιαλιστών. Μας αρέσει, δεν μας αρέσει, με το φυσικό αέριο ο πλανήτης θα ζήσει και τα επόμενα 30-40 χρόνια. Μπαταρίες για να αντικαταστήσουμε το φυσικό αέριο και να αντέχει για παράδειγμα η Αττική μόνο με πράσινη ενέργεια δεν υπάρχουν. Άρα, θα επιλέξουμε είτε άνθρακα, είτε φυσικό αέριο, είτε πυρηνικά ως Μονάδες βάσης. Μέχρι να γίνουν οι μεγάλες μπαταρίες η κάθε χώρα έχει να κάνει μία από τις τρεις επιλογές. Ας διαλέξει και η Ελλάδα τι πρέπει να κάνει. Φαίνεται ότι έχει ήδη επιλέξει, αλλά αντί να κάνουμε εισαγωγή το πανάκριβο LNG από Ηνωμένες Πολιτείες, Κατάρ, Αλγερία, κ.λπ., ας βγάλουμε το δικό μας, να μείνει και κανένα ευρώ στα δημόσια ταμεία της χώρας. 

Έτσι λοιπόν κλείνοντας, λέω «Ναι» στην Πράσινη Μετάβαση, είναι η μοναδική, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, αλλά πηγαίνοντας προς τα εκεί ας μην βάζουμε τρικλοποδιά στον εαυτό μας, όπως κάναμε στην ενεργειακή κρίση που μας έτυχε με τη Ρωσία και πληρώσαμε 600 δισεκατομμύρια ευρώ ως Ευρωπαίοι πολίτες προκειμένου να μειώσουμε τις επιπτώσεις της.

Εδώ έχουμε θέματα καινοτομίας, ενιαίας οργάνωσης των αγορών και προσθέτω μόνο τα καθαρά ενεργειακά, την τεράστια εξάρτηση της Ευρώπης στα ζητήματα Ορυκτών Πρώτων Υλών. Εάν η Ευρώπη θέλει στρατηγική αυτονομία, δεν γίνεται να εισάγει από την Κίνα το 80% των Φωτοβολταϊκών, το 70% των Αιολικών και το 80% των μπαταριών. 

Η Ευρώπη λοιπόν, αφού είναι μόνη της πια στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, πρέπει να εκμεταλλεύεται και να επεξεργάζεται και Πρώτες Ύλες και τα μυαλά των ανθρώπων της. Να αξιοποιεί τα Ερευνητικά Κέντρα και τα Πανεπιστήμια για να κάνουμε startup επιχειρήσεις, οι οποίες πρέπει πια να βρίσκουν ανοιχτές τις πόρτες του τραπεζικού συστήματος και της γραφειοκρατίας. 

Επειδή η έκφραση success story μπορεί να σας φάνηκε υπερβολική όταν λέγεται από έναν άνθρωπο που ανήκει σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, διευκρινίζω ότι αφορούσε καταρχήν εμάς, το ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, το 2010 ξεκινούν τα μνημόνια και το 2014, παρά τα μνημόνια, η Ελλάδα έχει καταφέρει και είναι η τρίτη χώρα στον κόσμο στην κατά κεφαλήν παραγωγή Φωτοβολταϊκών και η έβδομη χώρα στην Ευρώπη στην κατά κεφαλήν παραγωγή Αιολικών. Έκτοτε, από το 2014 μέχρι και σήμερα, μετά από μια δεκαετία, συνεχίζουμε να είμαστε στις ίδιες πολύ υψηλές θέσεις.

Στα Ιωάννινα, υπάρχει ένα σημαντικό κοίτασμα, που στα βόρεια σύνορά μας οι Αλβανοί το εκμεταλλεύονται και σύμφωνα με όλους τους γεωλόγους υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες γεωλογικής συνέχειας με το ελληνικό κοίτασμα στα Ιωάννινα. Υπάρχει σύμφωνη γνώμη της Περιφέρειας και του Δήμου, της Κοινωνίας των Πολιτών, γιατί αυτοί είναι η Κοινωνία των Πολιτών. Ο εκλεγμένος Περιφερειάρχης κάθε φορά και ο εκλεγμένος Δήμαρχος συμφωνούν και είναι η πέμπτη φορά που κάποιοι προσφεύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οι επενδυτές είχαν επενδύσει 40 εκατομμύρια ευρώ και στο τέλος θα πουν «Εμείς χάσαμε 40 εκατομμύρια. Θέλετε να εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα οι Αλβανοί; με γεια σας με χαρά σας».

Τα Ιωάννινα λοιπόν είναι χαρακτηριστική περίπτωση μιας χώρας που πυροβολεί τα πόδια της.

Κλείνοντας, η Ευρώπη ζητά απελπισμένα φυσικό αέριο από παντού. Έχει πάει η κα. Von der Leyen και παρακαλά τον Aliyev στο Αζερμπαϊτζάν. Πάμε όλοι και εκλιπαρούμε τους Καταριανούς ή τους Αλγερινούς να μας δώσουν περισσότερο φυσικό αέριο και βεβαίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου μια χαρά τρίβουν τα χέρια τους οι εκεί παραγωγοί του LNG που υποβαθμίζει τραγικά το περιβάλλον, το υγροποιούν και μας το στέλνουν εδώ πανάκριβα. 

Η Ελλάδα σύμφωνα με τις επίσημες κρατικές εκτιμήσεις της διοίκησης αυτής της κυβέρνησης έχει κοιτάσματα ύψους 680 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Η Ελλάδα καταναλώνει κάθε χρόνο 5-6 δισεκατομμύρια κι έχουμε 680 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αξίας 250 δισεκατομμυρίων ευρώ. Θα ήταν εξαιρετικά απλό γι’ αυτή την κυβέρνηση να πει στις υπόλοιπες 26 πρωτεύουσες «Εκλιπαρείτε Αζερμπαϊτζάν, Αλγερία και άλλους να σας δώσουν φυσικό αέριο; Εγώ μπορώ μέσα σε 3 χρόνια με τον αγωγό EastMed να σας δώσω ένα μέρος, περίπου 10-15% του αερίου που σας λείπει και να βγάζω κι εγώ λεφτά για το ασφαλιστικό μου σύστημα, να βρίσκουν και δουλειά τα παιδιά μου που έχουν σπουδάσει αξιοποίηση ορυκτών πόρων και αναβαθμίζουν γεωπολιτικά τη θέση μου». Η Ελλάδα δεν θέλει να το κάνει γιατί προφανώς βολεύει κάποιους να κάνουμε κάθε χρόνο εισαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου 8-10 δισεκατομμυρίων και να το πληρώνουμε από την τσέπη μας και να χαίρονται μια χαρά Σαουδάραβες, Ιρακινοί, Ρώσοι, Αλγερινοί, Αμερικανοί.

Επαναλαμβάνω αυτό που είπα και στην αρχή: Είναι πια πανθομολογούμενο ότι η Πράσινη Μετάβαση θα κρατήσει περίπου 30-40 χρόνια. Στα επόμενα 30-40 χρόνια η Ελλάδα έχει να απαντήσει στο εξής απλό - απλοϊκό ερώτημα: «Το φυσικό αέριο που θα χρειάζομαι εγώ ως Ελλάδα θα το κάνω εισαγωγή από τρίτες χώρες και θα πληρώνουν οι Έλληνες πολίτες για να κάνω εισαγωγή, ή θα το βγάζω μόνος μου, θα κρατάω τα λεφτά αυτά για μένα και θα εισπράττω από τις εξαγωγές μου στα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ε.Ε.;». 

Το ερώτημα λοιπόν είναι αυτό. Η δική μου απάντηση είναι πολύ σαφής και προφανής. Νομίζω ότι υπάρχει ακόμη ένα μικρό χρονικό παράθυρο να τρέξει η Ελλάδα, να στείλει το μήνυμα ότι τις θέλει αυτές τις επενδύσεις. Και με τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς του κόσμου, που έχει υιοθετήσει η Ελλάδα, να προχωρήσουμε στο να κάνουμε εξαγωγή και αξιοποίηση του φυσικού αερίου που πλούσια υπάρχει νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο.

Δείτε το video ΕΔΩ

fShare

Tweet