ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Ειδικός Αγορητής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ): Πρέπει να ξεκαθαρίσω από την αρχή, ότι επειδή πρόκειται για ένα εξαιρετικά ογκώδες κείμενο στο οποίο έχει υπάρξει ελάχιστος  χρόνος προετοιμασίας, κι επειδή ακριβώς πρόκειται για τεράστιο οικονομικό αντικείμενο του Δημόσιου, αφού περιλαμβάνει προμήθειες, έργα, μελέτες και παραχωρήσεις, κυρίως θα υποβάλω ερωτήματα στον Υπουργό, θα κάνω παρατηρήσεις και επιφυλάσσομεθα στην κατ' άρθρον συζήτηση, αφού ακούσουμε και τους φορείς.

Ξεκινάω, λοιπόν, με τις παρατηρήσεις- ερωτήματα. Μία από τις Οδηγίες προβλέπει να είναι υποχρεωτικές οι προδιαγραφές της για το νερό και την ενέργεια, το ηλεκτρικό ρεύμα. Εμείς χθες ακούσαμε τον πρωθυπουργό να λέει, ότι στην συνταγματική αναθεώρηση που θα γίνει, θα εξαιρεθούν το νερό και η ηλεκτρική ενέργεια από κάθε είδους παρεμβάσεις ιδιωτικού χαρακτήρα. Τι ακριβώς εννοεί ο πρωθυπουργός ή τι ακριβώς περιλαμβάνεται στα συγκεκριμένα άρθρα και τι προτίθενται να πράξουν οι αρμόδιοι Υπουργοί. Ποια είναι η σχέση, δηλαδή, της συνταγματικής εξαγγελίας του κυρίου Τσίπρα, με αυτά τα οποία θα υιοθετηθούν.

Δεύτερη παρατήρηση. Ο όγκος των επιμέρους άρθρων είναι τεράστιος και δεν είμαι καθόλου σίγουρος, ότι δεν υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να υπάρξουν θύλακες αδιαφάνειας. Γι' αυτό, λοιπόν, θεωρώ ότι θα πρέπει δεδομένου ότι όλοι μας θα επιδιώξουμε φαντάζομαι, να αποσβέσουμε ή να εξαφανίσουμε οποιαδήποτε τέτοια πιθανότητα, θα είναι χρήσιμο να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί ώστε να μη δημιουργηθούν προϋποθέσεις αδιαφάνειας.

Τρίτο, όπως προανέφερα, θα περιμένουμε με μεγάλη προσοχή να ακούσουμε τι θα πουν οι φορείς για όλα τα επιμέρους θέματα.

Τέταρτη παρατήρηση. Δημιουργείται μια νέα Αρχή για τα προδικαστικά ερωτήματα. Είναι λογικό και πρέπει να υπάρξει ένας φορέας, μια Αρχή, γιατί ο τρόπος με τον οποίο αποφαίνεται η Δικαιοσύνη με τη σημερινή διαδικασία, δημιουργεί σοβαρότατες καθυστερήσεις. Όμως, ο τρόπος επίλυσης αυτής της σύγκρουσης συμφερόντων, στη δική μας αντίληψη πραγμάτων, δείχνει κάτι παραγωγικός και ακατάλληλος.  Προβλέπεται η επιλογή 30 ατόμων για τη συγκεκριμένη Αρχή μέσα από τον ΑΣΕΠ, από το οποίο μάλιστα, απουσιάζουν πολύ σημαντικές ειδικότητες όπως μηχανικοί, οικονομολόγοι, τοπογράφοι, πληροφορικοί κλπ. 

Ένα δεύτερο, εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο ζήτημα. Αυτή η Επιτροπή στελεχώνεται και συγκροτείται μόνο στο κέντρο, μόνο στην Αθήνα. Φανταστείτε, λοιπόν, μέχρι να περιμένουμε να συγκροτηθεί αυτή η Επιτροπή, τι πρόκειται να γίνει όταν θα συγκροτηθεί, με το να αρχίσουν να έρχονται ερωτήματα από όλη την Ελλάδα. Η πρότασή μας, λοιπόν, θα ήταν- κι ας την εξετάσει η κυβέρνηση- αντίστοιχη Αρχή να δημιουργείται σε κάθε Περιφέρεια, με όποιον τρόπο επιτρέψουμε να συγκροτείται αλλά είναι αδιανόητο να έχεις ένα υπερμέγεθες, δεινοσαυρικού χαρακτήρα όργανο στην Περιφέρεια.

Πέμπτη παρατήρηση. Μας δημιουργεί σοβαρότατους προβληματισμούς η ιστορία της μελετοκατασκευής. Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά, ότι για να γίνει αποδεκτή η μελετοκατασκευή, ως τρόπος ανάθεσης δημοσίων έργων, πρέπει να υπάρχουν εξαιρετικά αυστηρές προϋποθέσεις και να αφορά μόνο σε απολύτως εξειδικευμένα αντικείμενα. Θα επανέλθω σε αυτό στη συνέχεια.

Έκτη παρατήρηση-ερώτηση. Με το άρθρο 117, «επιτρέπεται η κατάτμηση διαγωνισμών άνω του ορίου των 60.000 ώστε αυτοί να υλοποιούνται με συνοπτική διαδικασία και περιορισμένη δημοσιότητα». Γιατί; Πώς; Και υπό ποιες προϋποθέσεις;

Επίσης, θέλω να ζητήσω από τους κύριους Υπουργούς, οι παρατηρήσεις που κάνουμε να εμπεριέχουν και το ερώτημα εάν αυτές οι προβλέψεις των αντίστοιχων άρθρων, είναι κείμενα των Οδηγιών ή αφορούν επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης και ενσωματώνει δικές της πολιτικές επιλογές.

Έβδομη παρατήρηση. Στο άρθρο 128, «επιτρέπεται η ανάθεση με προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης σε συμβάσεις άνω των 30 εκατομμυρίων, με απλή διαδικασία και περιορισμένη δημοσιότητα. Αυτό που απαιτείται είναι μόνο τη Γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου δημοσίων έργων του αρμόδιου Υπουργείου». Πάνω από 30 εκατ., περιορισμένη δημοσιότητα, προϋπόθεση μόνο η Γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων του Υπουργείου. Δεν θέλω να συνεχίσω.

Όγδοη παρατήρηση. Όλοι όσοι έχουμε μια εικόνα από το πώς εκτελούνται τα δημόσια έργα εθνικής, περιφερειακής ή τοπικής εμβέλειας, γνωρίζουμε πολύ καλά ,ότι μια από τις αιτίες των claims που ασκούν οι εργολάβοι είναι οι καθυστερήσεις εξαιτίας εξωγενών παραγόντων. Καθυστερήσεις σε απαλλοτριώσεις, καθυστερήσεις λόγω αρχαιολογίας, καθυστερήσεις λόγω μη έγκαιρης μεταφοράς Δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας. Η ερώτηση είναι οι εξής: Αυτή η παθογένεια των δημοσίων έργων, «θεραπεύεται»; Υπάρχει πρόβλεψη στο κείμενο που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε αυτή η αιτία δημιουργίας τέτοιων καθυστερήσεων, τόσο μεγάλων σε όλα τα έργα, να αίρεται; Και πώς;

Ένατη παρατήρηση. Υπάρχει πρόβλεψη να μπορούμε να κάνουμε ανάθεση (παραχωρήσεων, δημοσίων έργων, μελετών κ.λπ. ), με την πλέον συμφέρουσα προσφορά; Δηλαδή, να έχουμε πολυπαραμετρική επιλογή του όποιου αναδόχου;

Δέκατη παρατήρηση. Το θέμα της μελετοκατασκευής, όπου ανέφερα νωρίτερα ότι θέλει πάρα πολύ μεγάλη προσοχή και υπάρχουν και σοβαρότατες επιφυλάξεις από πολλές πλευρές. Το 2011 είχε συγκροτηθεί μια Επιτροπή στο τότε Υπουργείο Δημοσίων Έργων, στην οποία συμμετείχε ο σημερινός κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Φάμελος, μάλιστα, ο κ. Φάμελος, είχε και την ευθύνη τελικής συγκρότησης του αντίστοιχου φακέλου. Η ερώτηση είναι: Οι απόψεις της συγκεκριμένης επιτροπής και η γνώμη του κυρίου Φάμελου, που είχε δουλέψεις το συγκεκριμένο θέμα, ελήφθησαν υπ' όψιν στο ζήτημα των μελετοκατασκευών και των προβλέψεων;

Ενδέκατη ερώτηση. Όλοι γνωρίζουμε ότι ένα τεράστιο θέμα, είναι η αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος όταν έχουμε έκπτωση του αναδόχου. Για διάφορους λόγους ένας ανάδοχος «πέφτει έξω». Πώς γίνεται η υποκατάστασή του; Η συνέχιση; Επαναπροκύρηξη; Πάμε στον δεύτερο; Με ποιο κριτήριο; Θέλω να είναι απόλυτα σαφές πως θα μπορεί η Πολιτεία, η αναθέτουσα Αρχή, να κερδίζει χρόνο. Τι κάνουμε στις περιπτώσεις έκπτωσης του αναδόχου;

Δωδέκατη παρατήρηση. Όλοι ξέρουμε- για εμάς μάλιστα, στην Δημοκρατική συμπαράταξη μπορώ να σας πω ότι είναι κορυφαία ιδεολογικοπολιτική επιλογή- ότι πρέπει να υπάρχει ανταμοιβή όταν κάποιος κάνει καλύτερα τη δουλειά του από κάποιους άλλους. Πολύ περισσότερο, αυτό ισχύει στον δημόσιο τομέα και στους δημόσιους υπαλλήλους. Θεωρούμε ισοπεδωτικό και άδικο να μην μπορεί η ελληνική πολιτεία να ανταμείψει δημόσιους υπαλλήλους που κάνουν πολύ καλύτερα απ' ό,τι προβλέπεται, τη δουλειά τους.

Η ερώτηση, λοιπόν, η δωδέκατη, έχει να κάνει με το εξής. Στις υπηρεσίες που αναθέτουν, εποπτεύουν ή και παραλαμβάνουν δημόσια έργα, υπάρχει η δυνατότητα, υπάρχει η πρόβλεψη, χωρίς να ξεφύγει κανείς από το προϋπολογισμό του έργου, χωρίς να αυξηθεί το κόστος, σε περίπτωση που πετυχαίνουμε μείωση του χρόνου υλοποίησης, καλύτερη ποιότητα του έργου ή επέκταση της προβλεπόμενης εγγύησης για την καλή λειτουργία του έργου, έχει τη δυνατότητα η Πολιτεία, η αναθέτουσα Αρχή να δώσει κάτι στην υπηρεσία που έκανε καλύτερα τη δουλειά της από κάποια άλλη υπηρεσία που δεν ενδιαφέρεται;

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ (Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτιών): Στους υπαλλήλους;

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ (Ειδικός Αγορητής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ): Στους δημοσίους υπαλλήλους, ναι. Μπόνους στους υπαλλήλους υπό όρους και προϋποθέσεις, ασφαλώς, για να μην υπάρχει κανενός είδους παρεκτροπή ή «παιχνίδι κάτω από το τραπέζι», να είναι πολύ καθαροί οι όροι, γνωστοί, δημοσιευμένοι με μια υπουργική απόφαση, αλλά να έχει τη δυνατότητα η ελληνική πολιτεία, να λέει ένα «μπράβο» και υλικό στους δημοσίους υπαλλήλους, που κάνουν καλά τη δουλειά τους, καλύτερα απ' ό,τι είχε αρχικά σχεδιαστεί. Εμείς, θα βοηθούσαμε πάρα πολύ σ’ αυτή την κατεύθυνση.

13η ερώτηση: Ένα θέμα, επίσης, πάρα πολύ μεγάλο που έχει δημιουργήσει όλ’ αυτά τα χρόνια μια τεράστια συζήτηση. Οι λεγόμενοι στημένοι διαγωνισμοί, δηλαδή διαγωνισμοί που γίνονται, διαμορφώνει τις τεχνικές προδιαγραφές η όποια υπηρεσία και στη συνέχεια, όταν βγαίνουν οι διαγωνισμοί στον αέρα, γελάει το 99% της αγοράς, γιατί ξέρει ότι ο συγκεκριμένος διαγωνισμός αφορά μόνο το 1% της αγοράς. Προφανώς, το σχόλιό μου αυτό δεν σχετίζεται με συγκεκριμένο επίπεδο διακυβέρνησης της χώρας, δεν αφορά μόνο την κεντρική διοίκηση, αφορά και την περιφερειακή και την τοπική οπουδήποτε.

Ερώτηση: Γιατί δεν προβλέπουμε, πριν προκηρυχθεί ένας διαγωνισμός, οι προδιαγραφές της υπηρεσίας να βγαίνουν σε μια δημόσια διαβούλευση και μέσα από συγκεκριμένο τρόπο που προβλέπει, συγκεκριμένο βιβλίο παρατηρήσεων, σχολίων κ.λπ., να είναι απόλυτα σαφές ότι η αγορά, δηλαδή αυτοί που νομιμοποιούνται, να συμμετέχουν στο διαγωνισμό έχουν καταθέσει τις απόψεις τους επί των τεχνικών προδιαγραφών ή των άλλων προδιαγραφών του διαγωνισμού και η υπηρεσία κάθε φορά επιλέγει τι θα υιοθετήσει και τι δεν θα υιοθετήσει; Αλλά εν πάση περιπτώσει να ξέρουμε ότι έχουμε διασφαλίσει ότι δεν θα γίνεται παιχνίδι μόνο για λίγους.

Τελευταία παρατήρηση είναι η εξής. Έχει να κάνει με το κεντρικό ηλεκτρονικό μητρώο δημοσίων συμβάσεων. Κύριε Σταθάκη, είναι δική σας αποκλειστικά αρμοδιότητα. Είναι μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, που είναι σε εξέλιξη. Χαιρόμαστε, που τρέχει αυτή η διαδικασία. Το ερώτημα είναι τούτο. Οι μεγάλες εταιρείες και οι μεσαίες που έχουν υποδομή, τεχνογνωσία, εμπειρία κ.λπ., όταν βγαίνει ένας διαγωνισμός, μπορούν σχετικά εύκολα πουσάροντας τις δυνάμεις τους, να συμμετέχουν στο διαγωνισμό. Αντίθετα, οι μικρομεσαίες εταιρείες εάν βγει ένας διαγωνισμός και ζητήσει πρόσφορα μέσα σε 10, 15 ή 20 μέρες δεν προλαβαίνουν, ν’ ανταποκριθούν. 

Εδώ, λοιπόν, στο ερώτημά μου ενυπάρχει ένα βαθύτατο πολιτικό ερώτημα. Εμείς, έχουμε χρέος, να στηρίξουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας. Για να το υλοποιήσουμε αυτό σε ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς, έτσι όπως γίνονται μέσα απ’ το συγκεκριμένο μητρώο, θεωρούμε ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο, η όποια υπηρεσία προτίθεται, ν’ αναθέσει έργο ή εργολαβία ή υπηρεσία ή αγορά προϊόντος ή οτιδήποτε άλλο, να καταγράφει την πρόθεσή της πριν την προκήρυξη του διαγωνισμού, με το γενικό πλαίσιο των προδιαγραφών που θέλει, να ζητήσει, αλλά να γνωρίζει μια επιχείρηση μικρή, μεσαία που κατασκευάζει πλαστικού σωλήνες π.χ. ότι μέσα σε ενάμιση μήνα πρόκειται η υπηρεσία «τάδε», να προκηρύξει έναν τέτοιο διαγωνισμό μ’ ένα πολύ γενικότερο πλαίσιο προδιαγραφών, αλλά να γνωρίζει ότι πρόκειται, να γίνει αυτός ο διαγωνισμός. Αυτό θεωρούμε ότι θα βοηθήσει αποφασιστικά την έννοια υγιούς ανταγωνισμού ανάμεσα σε μεγάλες επιχειρήσεις, που έχουν εντιμότητα ή πληροφορίες ότι πρόκειται να γίνει ένας διαγωνισμός και ετοιμάζονται σε σχέση με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και του κέντρου, αλλά και της Περιφέρειας, έτσι ώστε να υπάρχει ισότιμος ανταγωνισμός.

Ευχαριστώ πολύ κυρία Πρόεδρε. Αυτές τις παρατηρήσεις θέλουμε, να κάνουμε.

 

Στο ακόλουθο link το video της ομιλίας του Γ. Μανιάτη: