ΑΔΙΟΡΘΩΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑΧαιρόμαστε που έχουμε την δυνατότητα να συζητήσουμε την ενσωμάτωση αυτής της Οδηγίας, αλλά δεν μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί έπρεπε να καθυστερήσει κατά 18 μήνες να έρθει ένα κείμενο το οποίο είχε ολοκληρωθεί και είχε παραδοθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος από την αρμόδια Επιτροπή στις 18 Δεκεμβρίου του 2014.
Έχουμε λοιπόν την ενσωμάτωση μίας πολύ σημαντικής Οδηγίας με 18 μήνες καθυστέρηση η οποία δεν αντιλαμβάνομαι γιατί έχει υπάρξει. Πρέπει να σας πω αγαπητοί και αγαπητές συνάδελφοι ότι στη συγκεκριμένη Οδηγία η συμβολή της Ελλάδας κατά το στάδιο της προετοιμασίας της Οδηγίας ήταν πολύ σημαντική, αφορμή επιτέλεσε ασφαλώς το θλιβερό ατύχημα στο Κόλπο του Μεξικού με την εξέδρα της Deep Water Horizon της BP το καλοκαίρι του 2010.
Το Σεπτέμβρη του 2010 η Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση, στη μεγάλη συνάντηση που έγινε στην Κωνσταντινούπολη στο πλαίσιο του Atlantic Council, για πρώτη φορά έθεσε και στους Ευρωπαίους εταίρους, αλλά και στους γείτονές μας από τη Μαύρη Θάλασσα το ζήτημα να αποφασίσουμε για την απόλυτη αυστηροποιήση των όρων και προϋποθέσεων με τους οποίους γίνονται οι offshore υπεράκτιες γεωτρήσεις. To Σεπτέμβριο του 2010 έγινε αυτό. Το Δεκέμβριο του 2011 συγκροτήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα Επιτροπή με επικεφαλής τον σημερινό Ακαδημαϊκό και καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης σε θέματα φυσικών καταστροφών τον κ. Κώστα Συνολάκη όπου η Επιτροπή αυτή από το 2011 δούλεψε μαζί με τη μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία και τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να προετοιμαστεί η Οδηγία έτσι ώστε να έχουμε εξαιρετικά αυστηρά όρια προδιαγραφών.
Και νομίζω ότι η χώρα μας μπορεί να σεμνύνεται, να λέει ότι στην αυστηροποίηση αυτών των προδιαγραφών η ομάδα αυτή, δηλ. η ελληνική μαζί με την αντίστοιχη ιταλική, έπαιξαν ένα πολύ σημαντικό ρόλο προκειμένου να διασφαλίσουμε τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς όρους και που ενδιαφέρει εμάς για τις έρευνες στην Αδριατική, το Ιόνιο και το Αιγαίο.
Στη συνέχεια η κορύφωση της ελληνικής προετοιμασίας έγινε με τη συγκρότηση μιας νέας επιτροπής, αφού πια είχε υιοθετηθεί η συγκεκριμένη Οδηγία από το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας. Τον Οκτώβριο 2013 συγκροτήθηκε η επιτροπή, η οποία θα ενσωμάτωνε αυτή την Οδηγία στο εθνικό δίκαιο. Χαίρομαι, γιατί βλέπω, εδώ, να συνοδεύουν τον Υπουργό δύο από τα μέλη αυτής της επιτροπής που δούλεψαν σε 36 συνεδριάσεις με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Μαυράκο και παρέδωσαν το πόνημά τους του σε ένα σοβαρότατο κείμενο το Δεκέμβριου του 2014 μετά από μια πολύ στενή συνεργασία που είχαν με τον υιογνώμονα του Σλόιτς αλλά και με ένα πολύ σοβαρό φορέα έρευνας και ασφάλειας off-shore γεωτρήσεων την Petroleum Safety Authority Norway, διότι είχε υπάρξει συνεργασία του Ελληνικού Υπουργείου με το Νορβηγικό Υπουργείο, προκειμένου να έχουμε τους αυστηρότερους δυνατούς κανονισμούς.
Σε ό,τι αφορά αυτό που συνιστά την ουσία της Οδηγίας, αναμφισβήτητα συζητώντας κανείς για την ασφάλεια των off-shore γεωτρήσεων πρέπει να δει που βρισκόμαστε. Το μεγάλο ξεκίνημα έγινε με το ν.4001/11, όπου για πρώτη φορά είχαμε τρεις σημαντικές παρεμβάσεις. Πρώτα απ’ όλα με το άρθρο 156 όρισε η Ελλάδα για πρώτη φορά στο εθνικό της δίκαιο ότι ΑΟΖ είναι η μέση γραμμή ίσων αποστάσεων από όλες τις περιοχές, θαλάσσιες και νησιωτικές, με βάση τις εθνικές θέσεις και το δίκαιο της θάλασσας. Να σας τονίσω ότι το άρθρο αυτό χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Εξωτερικών, και διαρκώς έκτοτε από το 2011 μέχρι σήμερα, οποτεδήποτε η Τουρκία αποπειράται να κάνει παράνομες έρευνες στο Αιγαίο.
Η δεύτερη παρέμβαση ήταν η συγκρότηση του Εθνικού Φορέα Υδρογονανθράκων της Εθνικής Διαχειριστικής Αρχής της ΕΔΕΥ.
Η τρίτη παρέμβαση ήταν ασφαλώς η προκήρυξη τριών πακέτων διαγωνισμών, όπου ο πρώτος ήταν ο λεγόμενος open – door που αφορούσε τα οικόπεδα του Πατραϊκού, του Κατάκολου και των Ιωαννίνων και ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία και κυρώθηκε από το εθνικό κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 2014. Η Ελλάδα, λοιπόν, το 2014 απέκτησε ένα πλήρες πλαίσιο του πώς αξιοποιούμε τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες και στη συνέχεια μέσα στο 2014 προκηρύχτηκαν τα τρία χερσαία οικόπεδα σε Άρτα, Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία και Αχαΐα. Επίσης, να επισημάνω ότι πρέπει να εξηγηθούν οι λόγοι που καθυστερεί η οριστικοποίηση της επιλογής των αναδόχων. Η καθυστέρηση είναι όμως ακόμη μεγαλύτερη και αδικαιολόγητη στον τρίτο και μεγάλο διαγωνισμό των 20 off-shore οικοπέδων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, όπου, ήδη, θα έπρεπε να έχει προχωρήσει το Υπουργείο και η αρμόδια επιτροπή τις διαδικασίες, έτσι ώστε να έχουν αναδειχθεί οι ανάδοχοι.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, χαίρομαι που επιτέλους θέματα για τα οποία στο πρόσφατο παρελθόν η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία μας κατηγορούσε ότι λειτουργούμε σε βάρος των εθνικών συμφερόντων έρχεται τώρα και τα υιοθετεί απόλυτα. Εδώ, να σημειώσω, ότι το γεγονός ότι δίνεται καινούργια παράταση στη διαδικασία αξιοποίησης του εξαντλημένου κοιτάσματος της νότιας Καβάλας πρέπει να μας ανησυχήσει. Αυτή η ιστορία έπρεπε να έχει κλείσει εδώ και 1 με 1,5 με 2 χρόνια. Αυτό αποτελεί μία προίκα της ελληνικής εθνικής οικονομίας, η υπόγεια αποθήκη μας και ο αντίστοιχος διαγωνισμός θα έπρεπε να έχει βγει. Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να μας ενημερώσετε τι γίνεται με το πόρισμα της επιτροπής που το Υπουργείο πρόσφατα είχε φτιάξει προκειμένου μέσα σε ένα τρίμηνο να δώσει το πόρισμα.
Επίσης, χαίρομαι, γιατί, επιτέλους, αίρεται μια ακόμη αυταπάτη, δηλ. ότι η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει να κάνει έρευνες υδρογονανθράκων. Θέλω να θυμίσω ότι οι Ιταλοί στην Αδριατική, σήμερα που μιλάμε, στη γειτονική ΑΟΖ με την Ελλάδα, έχει γύρω στις 65 με 70 γεωτρήσεις που δουλεύουν και βγάζουν πετρέλαιο ή φυσικό αέριο. Η δε γείτονα Αλβανία, έχει δεκάδες γεωτρήσεις και προφανέστατα, οτιδήποτε συμβεί σε οποιαδήποτε από αυτές τις γειτονικές χώρες, επηρεάζει εμάς. Δεν αντιλαμβάνομαι λοιπόν την επικίνδυνη αντίληψη, να λέει ότι μόνο η Ελλάδα να απαγορεύσει τις θαλάσσιες έρευνες υδρογονανθράκων.
Επίσης, θέλω να θυμίσω ότι κατά μέσο όρο κάθε χρόνο η Ελλάδα κάνει εισαγωγές πετρελαιοειδών για τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας, της τάξης των 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων και οι εξαγωγές μέσω των διυλιστηρίων μας είναι της τάξης των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που σημαίνει ότι η εθνική οικονομία χρειάζεται καταναλώσεις πετρελαιοειδών της τάξης των 6 - 7 δισ. κάθε χρόνο. Αναρωτιέμαι λοιπόν, όσοι λένε να μην προχωρήσουμε τις έρευνες υδρογονανθράκων, τι μας εισηγούνται; Να κάνουμε εισαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μόνο από τις τρίτες χώρες και να μην αξιοποιήσουμε τον εθνικό μας πλούτο;
Επιπλέον, με το κείμενο που έχουμε μπροστά μας διαλύεται και μια άλλη αυταπάτη, την οποία ακούσαμε όταν κυρώναμε τις τρεις πρώτες συμβάσεις του «open door» τον Οκτώβρη του 2014. Υπήρχε η αντίληψη ότι θα έπρεπε η Εθνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων να συμμετέχει ως εταίρος σε κοινοπρακτικά σχήματα προκειμένου να γίνουν έρευνες υδρογονανθράκων. Δηλαδή, το ελληνικό δημόσιο δια της ΕΔΕΥ να αγοράσει γεωτρύπανα, να προσλάβει υπαλλήλους, να πάρει επιχειρηματικά ρίσκα, να κάνει ό,τι κάνει η Βενεζουέλα και τότε, αρνηθήκαμε απολύτως να αποδεχθούμε αυτή τη λογική. Χαίρομαι που σήμερα το Υπουργείο υιοθετεί την άποψη τη δική μας και δίνοντας στην ΕΔΕΥ πια τη δυνατότητα να παίξει το ρόλο της αρχής για την προστασία των «off shore» γεωτρήσεων, είναι προφανές ότι αποκλείει πλέον εφεξής να παίξει ένα ρόλο σαν αυτόν που παίζουν οι κρατικές εταιρίες της Βενεζουέλας ή κάποιων άλλων χωρών.
Έρχομαι τώρα στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου που αφορά στα θέματα του ορυκτού πλούτου. Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να σας ζητήσω να αιτηθείτε από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου να κάνουμε μια πολύ μεγάλη συζήτηση για τη στρατηγική και τις πολιτικές που πρέπει να ασκήσει η πατρίδα μας, προκειμένου να αξιοποιήσουμε τον ορυκτό πλούτο της χώρας. Φαντάζομαι ότι συμφωνούμε όλοι πως η χώρα μας εάν θέλει να ξεπεράσει τα μνημόνια και να πάψει να ζει με δανεικά, ανάμεσα στα άλλα, πρέπει και να αξιοποιήσει τις ορυκτές πρώτες ύλες της. Θεωρώ λοιπόν πως θα βοηθούσε αποφασιστικά και την ελληνική κοινωνία και την εθνική οικονομία, εδώ, σε αυτό το βήμα διαλόγου του Εθνικού Κοινοβουλίου, να συζητήσουμε ανοιχτά το πώς θα ξεπεράσουμε τα όποια προβλήματα υπάρχουν, προκειμένου να αξιοποιήσουμε τον εθνικό ορυκτό πλούτο.
Το λέω αυτό, διότι, για παράδειγμα, μετά από μια μεγάλη προσπάθεια που κράτησε περίπου τρία χρόνια, σήμερα, στη διάθεση του αρμόδιου Υπουργείου υπάρχει ένα πλήρες «κτηματολόγιο ορυκτού πλούτου» της χώρας, αφού διερευνήθηκαν από τις υπηρεσίες του Υπουργείου σε συνεργασία με το ΙΓΜΕ οι 111 δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι για να διερευνηθεί σε ποιους από αυτούς μπορούμε να προχωρήσουμε σε ανοιχτές διαγωνιστικές διαδικασίες προκειμένου να προσελκύσουμε επενδυτές.
Σήμερα λοιπόν η Ελλάδα ξέρει, η Κυβέρνηση ξέρει, το Υπουργείο ξέρει, ότι μπορούμε εδώ και τώρα, να προχωρήσουμε σε 20 μεγάλους διεθνείς διαγωνισμούς για δημόσιους μεταλλευτικούς χώρους και σε άλλους 11 για δημόσιους χώρους βιομηχανικών ορυκτών.
Η Ελλάδα λοιπόν μπορεί και πρέπει- και εδώ το Εθνικό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή μας μπορεί να βοηθήσει- να προχωρήσει σε αυτά τα ζητήματα.
Περιττεύει να πω, πως και μόνο το γεγονός ότι η εξορυκτική βιομηχανία της χώρας συμβάλλει κατά 3,4% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και απασχολεί άμεσα και έμμεσα, πάνω από 80.000 εργαζόμενους, και μόνο αυτό είναι επαρκές, για να στηρίξει τις πρωτοβουλίες που παίρνονται, προκειμένου να διευκολυνθούν οι εργασίες αυτές.
Διαβάζω πρόσφατα, ότι μέσα στο 2014 είχαμε 2,3 δις ευρώ πωλήσεις- εξαγωγές μάλιστα- από τον συγκεκριμένο κλάδο, προγραμματίζονται δε τα επόμενα δύο χρόνια, 1,7 δις ευρώ σε επενδύσεις. Κατά συνέπεια, οφείλουμε ως εκπρόσωποι του ελληνικού λαού, να στηρίξουμε την πρωτοβουλία- όποια πρωτοβουλία παίρνουν οι επιχειρηματίες του συγκεκριμένου κλάδου.
Έχω 2 ερωτήσεις, επειδή οι διατάξεις που περιέχονται στο νομοσχέδιο είναι θετικές- είναι καλές- και νομίζω ότι πρέπει να γίνουν αποδεκτές, με παρατηρήσεις βέβαια, που θα τις κάνουμε κατά τη συζήτηση κατ` άρθρο.
Η πρώτη ερώτηση για τον κ. Υπουργό είναι, σε ποιο στάδιο βρίσκεται, αυτό που είχαμε καταφέρει το 2012, μετά την υιοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για την μεταλλευτική πολιτική, η Ελλάδα μπήκε στο Ανώτατο Συμβούλιο Ορυκτών Πόρων της Ε.Ε., ως μια από τις πρώτες πέντε ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν εθνική στρατηγική. Πώς πηγαίνει η διαδικασία αυτή, που είναι στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Verheugen, για συμβατότητα ανάμεσα στην εξόρυξη και την αειφορία του περιβάλλοντος και που βρισκόμαστε;
Το δεύτερο κ. Υπουργέ είναι, ότι είχε παρθεί μια απόφαση να προχωρήσουμε στην εκπόνηση μιας μελέτης, για να γίνει το χωροταξικό του ορυκτού πλούτου της χώρας και να χρηματοδοτηθεί από τα ΕΠΠΕΡΑΑ. Αυτό θα βοηθούσε αποφασιστικά, στο να ξεπεράσουμε όλα τα προβλήματα που έχουμε σε τοπικές κοινωνίες, όπου πρόκειται να αναπτυχθεί εξορυκτική δραστηριότητα. Θα ήθελα να μας πείτε, πού ακριβώς βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο;
Ασφαλώς να σημειώσω, ότι συμφωνώ με τους συναδέλφους, ότι πρέπει να προχωρήσουμε το λατομικό νομοσχέδιο. Είναι έτοιμο, έχει «δουλευτεί» για πάνω από 4 χρόνια, νομίζω ότι είναι καιρός- και μπορούμε να βρούμε μια κοινή συμφωνία - προκειμένου η χώρα να αποκτήσει λατομικό νομοσχέδιο. Ήταν έτοιμο κι επρόκειτο να βγει σε δημόσια διαβούλευση. Θα το θεωρούσαμε πολύ θετικό, να έρθει για συζήτηση και να το κουβεντιάσουμε.
Κύριε Υπουργέ, έχω μια απορία, γιατί έχετε και διατάξεις για το εθνικό κτηματολόγιο. Πριν δύο μέρες ο Υπουργός Δικαιοσύνης, έβγαλε στη διαβούλευση και προτίθεται να καταθέσει στο Εθνικό Κοινοβούλιο, έναν νόμο για αναδιάρθρωση των υποθηκοφυλακείων, για τις συνενώσεις υποθηκοφυλακείων. Αυτό συνιστά τεράστιο πρόβλημα στην προσπάθεια για να φτιάξουμε εθνικό κτηματολόγιο.
Ερώτηση: Ο Υπουργός Δικαιοσύνης έχει συνεννοηθεί μαζί σας; Έχει συνεννοηθεί με το εθνικό κτηματολόγιο; Είναι δυνατόν- ενώ πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου να βρούμε πόρους, να προχωρήσουμε ξανά τις μελέτες του κτηματολογίου- να υπάρχει μια τεράστια αναστάτωση, για ένα θεσμό, ο οποίος κανονικά θα έπρεπε σε 4-5 χρόνια να μην υπάρχει, διότι θα τον αντικαταστήσουν τα τοπικά και περιφερειακά γραφεία του εθνικού κτηματολογίου; Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποια είναι η πολιτική της Κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό;
Τέλος, και ευχαριστώ κύρια Πρόεδρε για την ανοχή σας, θα ήθελα να συζητήσουμε αναλυτικότερα στην κατ' άρθρο συζήτηση, πώς αντιμετωπίζουμε το ζήτημα των ενεργειακών επιθεωρήσεων. Είναι ένα ζήτημα σύνθετο και πρέπει να σας πω, ότι εμείς έχουμε μια πολιτική άποψη, συνολικότερα στα ζητήματα των επιθεωρήσεων του δημόσιου, που περιλαμβάνει τις επιθεωρήσεις για το περιβάλλον, τις επιθεωρήσεις και την πολεοδομία, τις επιθεωρήσεις για τους ενεργειακούς ελέγχους κ.τ.λ.
Αυτή η πολιτική άποψη λέει, αντί να προσλαμβάνουμε καινούργιους δημοσίους υπαλλήλους, που ποτέ το ελληνικό Δημόσιο εφεξής δεν θα έχει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει δεκάδες ή εκατοντάδες δημοσίους υπαλλήλους, να αξιοποιήσουμε τις υπηρεσίες που έχουμε, προκειμένου να διαμορφώσουμε Μητρώα Πιστοποιημένων Επιθεωρητών από ιδιώτες, έτσι ώστε το Κράτος να εγγυάται την επιμόρφωσή τους, τη διαφάνεια στην άσκηση των δραστηριοτήτων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, πάντα υπό τον αυστηρό έλεγχο των υπηρεσιών, που θα είναι ο εγγυητής των καλών υπηρεσιών προς την κοινωνία και τους πολίτες.
Με αυτές τις σκέψεις είναι προφανές, ότι εμείς συμφωνούμε με το νομοσχέδιο, το οποίο και υπερψηφίζουμε, επί της αρχής. Επιφυλασσόμαστε για κάποιες παρατηρήσεις στην κατά άρθρο, συζήτηση. Ευχαριστώ πολύ.
[Ομιλία Γ. Μανιάτη στη Συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής & Εμπορίου κατά τη συζήτηση του Σ/Ν του ΥΠΕΝ «Πλαίσιο για την ασφάλεια στις υπεράκτιες εργασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, ενσωμάτωση της οδηγίας 2013/30/ΕΕ, τροποποίηση του π.δ. 148/2009 και άλλες διατάξεις» (8/7/2016)]
