Η πρόκληση είναι ιστορική. Οι επιλογές και οι διαδικασίες αξιοποίησης των €72δις των ευρωπαϊκών ταμείων, (ίσως και €100δις, αν αξιοποιηθούν τα ΣΔΙΤ), πρέπει να οδηγήσουν από τη σημερινή Ελλάδα της κατανάλωσης και των εισαγωγών, στην αυριανή Ελλάδα της Παραγωγής, των Εξαγωγών, της Καινοτομίας. Από εκατοντάδες υποψήφιες δράσεις, πρέπει να επιλεγούν αυτές που δημιουργούν τις περισσότερες θέσεις εργασίας στη χώρα, ενισχύουν την έξυπνη ενδογενή ανάπτυξη και μειώνουν περισσότερο τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων κι εκτεταμένη αξιοποίηση εμπειρογνωμόνων από τον ιδιωτικό τομέα, με συντονισμό και αξιολόγηση του δημοσίου.
Το νέο εθνικό αναπτυξιακό πρότυπο πρέπει να είναι Έξυπνο (αξιοποίηση της ψηφιακής επανάστασης), Πράσινο (αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής), Κοινωνικά και Χωρικά Δίκαιο (μείωση ανισοτήτων κοινωνικά και χωροταξικά), Χωρίς Αποκλεισμούς (νέων, γυναικών, ΑΜΕΑ), με δημιουργία αξιοπρεπών νέων θέσεων Εργασίας. Με αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ενεργειακής Φτώχειας (50εκατ. ευρωπαίοι πολίτες, 700.000 ελληνικές οικογένειες) κι εφαρμογή των αρχών της Κλιματικής και Ψηφιακής Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης.
Αναστοχασμός κι επανεκκίνηση. Η κρίση βοηθά να δούμε με νέα ματιά τα αποτυχημένα προηγούμενα πρότυπά μας, ενώ η νέα οικονομική εξίσωση με τους άπειρους αγνώστους, επιβάλει αποτελεσματικό restart ενός νέου βιώσιμου, έξυπνου, ανθεκτικού, ανταγωνιστικού, εξωστρεφούς αναπτυξιακού υποδείγματος.
Απόφαση - σταθμός, η συμφωνία Μέρκελ - Μακρόν για κοινή έκδοση χρέους, πάνω από 500δις€ μέσω Κομισιόν, για επιχορηγήσεις στο Recovery Fund, ενώ τρέχει η στήριξη της εργασίας μέσω SURE. Όλα, με σαφή πράσινα - οικολογικά κριτήρια, υποβοηθητικά στην υλοποίηση του Green Deal ύψους 1τρις€, μαζί με τις δράσεις ψηφιακής πρωτοπορείας. Απτόητη η Λαγκάρντ, παρά την απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, συνεχίζει την αγορά κρατικών ομολόγων. Τελικά, η ΕΕ όταν βρίσκεται σε κρίση, κάνει τα μεγάλα ενοποιητικά άλματα, στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
1. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ
Μπορούμε τους επόμενους μήνες να δημιουργήσουμε 100.000 πράσινες θέσεις εργασίας, οι οποίες να είναι συμβατές και με τη μάχη κατά του COVID-19, αλλά και τον πόλεμο κατά της Κλιματικής Αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα τρία νέα βασικά ταμεία της ΕΕ, το Green Deal, το SURE, το Recovery Fund? Το κείμενο που ακολουθεί, προσπαθεί να προσεγγίσει την απάντηση στο ερώτημα αυτό.
2. ΔΙΕΘΝΗ
Τα 30.000.000 αμερικανών πολιτών που ζουν με επίδομα ανεργίας και το 25% των παιδιών στις ΗΠΑ που πεινούν, απεικονίζουν το παγκόσμιο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας. Αναμενόμενη παγκόσμια ύφεση και ανεργία, 8πλάσια της αντίστοιχης της οικονομικής κρίσης του 2008-9.
Άλλα θα ανατραπούν πλήρως, άλλα θα επιταχυνθούν, πολλά θα τα καταπιεί η ανυπαρξία. Τα δεδομένα στα οποία λειτούργησε μέχρι σήμερα ο πλανήτης, κολυμπούν σε αχαρτογράφητα ταραγμένα νερά, με άγνωστες κατευθύνσεις πυξίδας για ασφαλή λιμάνια. Δεν ξέρουμε ούτε τι δεν ξέρουμε. Η παγκοσμιοποίηση αναπροσαρμόζεται σε ψηφιακές κι εθνικές προτεραιότητες, οι γεωπολιτικές ισορροπίες ανασχεδιάζονται, οι δημοκρατικοί θεσμοί δοκιμάζονται, η κοινωνική συνοχή θα δοκιμαστεί σκληρά στην επερχόμενη ύφεση και τα τραγικά υψηλά ποσοστά ανεργίας το φθινόπωρο θα αγγίξουν πρωτοφανή για την παγκόσμια ιστορία ποσοστά.
Η Ευρώπη παραπατά ανάμεσα στην αμηχανία, τη γεωστρατηγική ανυπαρξία, την εθνικιστική εσωστρέφεια, αλλά και τις φωτεινές εξαιρέσεις του QE και του Ταμείου Συνοχής και Ανασυγκρότησης. Συνεχίζει όμως πάντα να αποτελεί την κορυφαία διεθνοπολιτική οντότητα σεβασμού ατομικών δικαιωμάτων, αξιών αλληλεγγύης και κοινωνικής ευαισθησίας, πρωτοπόρος στην καταπολέμηση της Κλιματικής Κρίσης.
Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό EASTMED, αποτελεί μια σπουδαία στιγμή στον ενεργειακό διπλωματικό Μαραθώνιο που ξεκινήσαμε το 2011 και σήμερα κορυφώνεται. Τα τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά του έργου, είναι πλέον γνωστά: ο μεγαλύτερος υποθαλάσσιος αγωγός, με μήκος περίπου 1.900km, που περνά από μεγάλα βάθη των 3.000m, με συνολικό κόστος κατασκευής 6.1δις€ και δυναμικότητα 10-20 δις κυβ μέτρα.
Η συγκυρία απαιτεί τόσο να αισθανθούμε περήφανοι και πιο ασφαλείς για τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, όσο και να αποτιμήσουμε τις συμπληγάδες από τις οποίες πέρασε το έργο, ώστε να είμαστε έτοιμοι για πιθανές μελλοντικές δυσκολίες. Κυρίως, να βγάλουμε τα εθνικά συμπεράσματα, για το πώς, μέσα σε τεράστιες δημοσιονομικές δυσκολίες, μπορούμε να αξιοποιούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, τη γεωγραφική μας θέση, αλλά και τις ιστορικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
Ο EASTMED αποτελεί μέρος ενός πλήρους Επιχειρησιακού Σχεδίου πολυδιάστατης ενεργειακής στρατηγικής και διπλωματίας, που στηρίχθηκε σε τρεις άξονες:
Α. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ EASTMED
Ο αγωγός φυσικού αερίου EASTMED, αποτελεί το κορυφαίο ευρωπαϊκό ενεργειακό έργο σε όλη τη Μεσόγειο. Η αναμενόμενη στις αρχές του 2020, υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας Ελλάδας, Ιταλίας, Κύπρου, Ισραήλ, αποτελεί μια σημαντική στιγμή σε έναν ενεργειακό διπλωματικό μαραθώνιο που ξεκίνησε και κορυφώθηκε το διάστημα 2011-2014.
Το έργο συμβάλει στην ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, ως μια κορυφαία επένδυση ύψους 6.1δις €, δημιουργεί τεράστιες άμεσες κι έμμεσες θετικές οικονομικές επιπτώσεις και θέσεις εργασίας και διαμορφώνει ένα νέο ευρωπαϊκό ενεργειακό διάδρομο.
Στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου συμπυκνώνονται τέσσερις διαστάσεις:
Παλαιότερα Νέα
Βιβλία Γιάννη Μανιάτη
